Gazeteci-yazar. 1
Ocak 1941, Siverek / Şanlıurfa doğumlu. Babası, Kakolar
ailesinden Kunduracı İmam Usta; annesi ev kadını Cemile Hanım’dır.
İlkokulu Siverek ve Ceylânpınar’da, ortaokulu İlkokulu
Siverek ve Ceylânpınar’da okudu, ortaokulu Siverek’te (1956), Liseyi Urfa’da
okudu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki öğrenimini (1964-67) yarım
bıraktıktan sonra Adana İktisadî ve Ticari İlimler Akademisini bitirdi (1977).
İÜ İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsünün İş İdare Programı (1990)’nı
tamamladı.
Zübeyir Yetik,
1958–60 yıllarında Urfa’da gazetecilik, vekil öğretmenlik; 1962–65 yıllarında
İzmir ve Ankara’da gazetecilik; 1966–74 yıllarında Urfa’da öğretmenlik, hal
müdürlüğü, bankacılık, serbest muhasebecilik; 1974’ten itibaren İstanbul’da
gazetecilik, yayıncılık, sendikacılık, Türkiye Kızılay Genel Müdürlüğünde
kontrolörlük, Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nde APK uzmanlığı, Kızılay İstanbul
Bölge Müdürlüğünde mali işlerden sorumlu müdür muavinliği görevlerinde bulundu.
Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü olarak 1994’de göreve başladığı
İSKİ’deyken 2003 yılında kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.
İlki 1981’de
olmak üzere 6 defa hacca gitmiş olan Zübeyir Yetik, 1992 Erzincan Depremi’nde,
1993’te Karabağ olayları sırasında Azerbaycan’da uzun süre görev yapmıştır.
Öğretmen Kâmuran Kaplan’la evliliğinden (1972) üç çocuğu ve iki torunu vardır. Türkiye Yazarlar Birliği üyesidir.
“Yeni İslâmî
Akım” olarak adlandırılan düşünce akımının öncülerinden Zübeyir Yetik’in kalemle
ilk ilişkisi şiirle oldu. “Tevazu” başlıklı ilk yazısı Şanlıurfa’da Demokrat Türkiye
(1958) gazetesinde yayımlanmıştı. Diğer yazıları Derya (1958),
Demokrat Türkiye (1958-60), Hürsöz (1959), Müslümanın Sesi (1960),
Demokrat Akdeniz (1961-62), İbret (1962), Oku (1962-63), Adalet
(Ankara, 1962-65), Adalet (İzmir, 1963-65), Fedai (1963-65),
Nobel (1963), Çağrı (1963), Yaprak (1963), Gurbet (1963),
Yeni İstiklal (1963), İslâm (1964), Hilal (1964-65),
Komünizmle Mücadele (1964-65), Şafak (1966), Millî Gazete (1974-84),
Adım (1975), Akıncı Güç (1978), Yeni Devir (1978), Vakit (Akit,
1993) gazete ve dergilerinde yer aldı.
Bu yazılarını
daha sonra Urfa’da bulunduğu yıllarda da sürdürdü. 1974 yılında Urfa’dayken Milli Gazete’nin başına geçmesi için
İstanbul’a davet edildi. Bu gazetenin genel yayın müdürlüğünü yürütürken, bir
yandan da birinci sayfa yazarlığı yaptı. 1976’da gazetenin genel yayın
müdürlüğünden çekildi, ancak köşe yazarlığını -aralıklı olarak- 1984 Yılına dek
sürdürdü. Bu arada Yeni Devir
gazetesinde haftalık ekonomi sayfası hazırladı. Büyük Doğu’nun 1976 Yayın dönemi hazırlıkları sırasında Necip Fazıl
Kısakürek ile birlikte çalıştı.. Ardından Çığır Yayınları’nın kuruluşuna önayak
oldu ve bu şirkette bir süre genel müdürlük yaptı. 1992–2002 yıllarında Akit gazetesinde haftalık yazılar yazdı.
İstanbul yıllarında yurdun çeşitli yerlerinde konferanslar da veren Zübeyir
Yetik, 1984 Yılından 1992’ye kadar ağırlıklı olarak kitap telifi ile uğraştı. 1964 yılında İslâm dergisinin açtığı makale
yarışmasında birincilik kazandı.
Çeşitli dergi ve
gazetelerde yüzlerce yazısı yayımlanan Zübeyir Yetik; ayrıca, eşi Kâmuran
Yetik’in imzasıyla yayımlanan Bostan, Gülistan, Mesnevi, Tutîname,
Mantık-et-Tayr gibi İslâm Klasiklerinden yedi hikâyenin manzumlaştırarak,
Yalçın Turgut ve Süleyman Özkonuk’un çizgileriyle yayımlanmasına katkılarda
bulundu (1984). “Medeniyet Burçları”,
“Ön Soruşturma”, “Tevhid Üzerine” gibi ‘ortak yazarlı’
kitaplara yazı katkısında bulundu. Aliya İzzetbegoviç’in “Doğu ve Batı Arasında İslâm”; M. Ziyauddin Rayyıs’ın “İslâm’da Siyasi Düşünce Tarihi” başlıklı
kitaplarının Türkçe çevrilerinin felsefe ve siyasal bilimler kavramları
bağlamında redaktörlüğünü yaptı. “Şamil
İslâm Ansiklopedisi” ve “Sosyal
Bilimler Ansiklopedisi”ne maddeler yazdı.
İzmir’de
bulunduğu yıllarda İzmir Türkocağı Gençlik Kolu Başkanı olarak yürüttüğü
kültürel çalışmalarla -sonraları ülkenin fikir ve politika alanlarında etkin
olacak- pek çok gencin yetişmesine katkıda bulunan Zübeyir Yetik’in
sendikacılıkla ilk ilgilenişi 1967’de oldu. Urfa’da kurmuş bulunduğu
“Türkocağı” şubesi ve “Urfa İlim ve Fikir Yayma Cemiyeti” ile geniş bir sosyal
ve kültürel faaliyet yürüten ve ileriki yıllarda Urfa’nın ve zaman içinde
ülkenin fikir, kültür ve siyaset hayatında etkin rol alacak bir grup gencin
yetişmesine ortam hazırlayan Zübeyir Yetik, kendisinin de aralarında bulunduğu
öğretmen çevresi üzerinde bazı yönetici ve müfettişler tarafından uygulanan
baskıya direnmek için yaygın adıyla “Milliyetçi Öğretmenler” diye bilinen
Öğretmenler Sendikasının Urfa Şubesini kurdu. Sendikal ve sosyal
etkinliklerinin önünü kesmek isteyen yöneticiler, hakkında soruşturma
başlatılan başörtülü bir öğretmenin sendika tarafından savunulmasını gerekçe
göstererek Zübeyir Yetik’i öğretmenlikten ihraç etti. Aynı dönemde Harran
Üniversitesi için atılmış ilk adım olan “Harran Üniversitesi Kurma Derneği”nin
kuruluşunda bulundu ve genel başkanlığını üstlendi. Bu amaç doğrultusunda
faaliyetlerde bulundu.
1976’da ise, kafa
yapısı olarak kendine TÜRK-İŞ, DİSK ve MİSK konfederasyonlarında yer bulamayan
maneviyatçı ve muhafazakâr işçiler için bir çatı oluşturmak ihtiyacını görerek,
ÖZ-METAL-İŞ Sendikası’nı kurup, bu alanda başlangıç adımını attı. Ardından
kurulan birkaç sendikayı da bir araya getirerek, politikacıların şiddetle karşı
çıkmalarına karşın, HAK-İŞ Konfederasyonu”nun kuruluşuna öncülük etti;
kendisinin ve kamuoyu oluşturacak basın kuruluşlarının İstanbul’da oluşu
sebebiyle de merkezi Ankara’da olan Konfederasyon’da Genel Sekreterlik görevini
üstlendi. 1978’de ara verdiği sendikacılık faaliyetine, 1997 Yılında
BEM-BİR-SEN’in Genel Başkanlığını üstlenerek bu kez memur sendikacılığı ile
dönüş yaptı. 2000 Yılında Kurucu Genel Başkan Mehmet Akif İnan’ın ölümü üzerine
de MEMUR-SEN Konfederasyonu’nun genel başkanlığına seçildi. Sendikacılık yaşamı
2001 yılının ortalarına dek sürdü.
“İsim
sahibi gibi, zulme, haksızlığa, şirke karşı Kur’ân’dan ve sahih nebevi gelenekten
güç alarak mübareze ve münazara ortamlarında hak arama mücadelesi veren, teori
ile pratiği birleştiren bir eylem adamı ve yılmadan, bıkmadan hakkı savunan
tavizsiz bir fikir savaşçısı.” (Abdullah
Yıldız)
ESERLERİ:
ŞİİR: Dörtlükler
(1960, Ak-Elif
(1976).
YERYÜZÜNDE KÖTÜLÜK ODAKLARI DİZİSİ: Şeytan
(1985), Kabil (1985), Nemrut
(1985), Fir’avn (1985), Karun (1985), Samiri (1986), Bel’am (1986), Ebu Cehil (1986), Yahudi (1986), Hüman/İnsan (1986).
DÜŞÜNCE-ARAŞTIRMA-İNCELEME:
Aksiyon-Ahlâk-Ekonomi (Makalelerden derleme, 1975), İslâm
Savaşçısına Notlar (1976),
İnsanın Serüveni (1984),
Çağdaş
Bilimin Saplantısı (1986), İmam Şamil - Siyasal Tarih Yorumu
(1986), Ekonomiye Değinmeler (1987),
İslâm
Düşünce Tarihinde Mezhepler
(1990), Siyasal Katılım, Siyasal Tarih Yorumu (1990), Her
Nemrud’a Bir İbrahim (1990), Siyasal Tarih Yorumu (1990), Ekonomi Bir Din midir (1991), İnsanın Yüceliği ve Gunèoniyen
Bâtınîlik (1992).
ANI: Geçmişten
Notlar (2008).
E KİTAP: Yorumlamalar
(Denemeler).
ÇOCUK KİTABI: Ayı İle Sinek, Eşek İle Öküz, Tasmalı Koyun.
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) -
Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors
(2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Ünlü Fikir ve Kültür Adamları
(Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 3, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous
People (2013), S. Ahmet Kaya / Urfa Şairleri - Cumhuriyet Dönemi (1998), Abdullah
Yıldız / Fikirle Aksiyonu Birleştiren Adam: Zübeyir Yetik (Ümran dergisi, sayı:
130, Haziran 2005).