Kemalettin Sami Paşa (Gökçen)
Asker, korgeneral, siyaset adamı, Sinop milletvekili ve diplomat, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin beşinci başkanı (D. 1884, Sinop– Ö. 1934, Berlin). Kemalettin Sami Gökçen olarak da bilinmektedir.
Mühendishanei Berri-i Hümayun (1905) ve Harp Akademisi’ni bitirdi (1908). Balkan (1912 -1913) ve Birinci Dünya (1914-1918) savaşlarında değişik cephelerde savaştı, yaralandı. İstanbul’un işgalinden (1920) sonra Anadolu’ya geçerek Milli Mücadeleye katıldı. 1. Tümen ve Ankara komutanı oldu (1921), rütbesi albaylığa yükseltildi. IV. Kolordu komutanı olarak Sakarya savaşı ve ardından Büyük Taarruz’a katıldı, generalliğe yükseltildi (1922).
Sinop milletvekili seçildi (1923). Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa’nın milletvekili seçilmiş askerlerin ya politikayı ya da askerliği tercih etmelerini istemesi üzerine milletvekilliğinden istifa etti (1924). Aynı yıl silahlı kuvvetler bünyesinde kalma koşuluyla Berlin büyükelçiliğine atandı. Korgeneralliğe yükseldi (1926). Askerlikten emekliye ayrıldı (1928), 1930’da Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’ne üye oldu ve aynı yıl komitenin başkanlığına seçildi. 1933 yılına kadar başkanlık görevini sürdüren Kemalettin Sami Paşa, 1934’de hastalanıp tedavi için gittiği Almanya’da vefat etti.
KAYNAK: Milliyet Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi (13. cilt, 1986), Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin 100 Yılı (2008).
